الف)سفرهاي زيارتي

مقصد اصلي سفرهاي ايرانيان در داخل كشور شهر مشهد و مرقد حضرت امام رضا(ع) است. سالانه بيش از 12 ميليون نفر مسافر به مشهد سفر مي‌كنند تا نخست فيض زيارت را دريابند و هم از مسافرت و تماشاي نقاط ديدني اين شهر و ديگر شهرهاي استان خراسان لذت ببرند. در كنار سفرهاي زيارتي مشهد ، سفرهاي كوتاه مدت زيارتي به زيارتگاه‌هاي نزديك محل سكونت از رسوم ديرينه ايرانيان است. البته پاره‌اي مكان‌هاي مذهبي غير اسلامي نيز براي ديدار كنندگان خالي از جذابيت نيست. زيارتگاه چكچكوي زرتشتيان در يزد ، قبر دانيال نبي در شوش و مقبرة بازسازي شده حيقوق نبي در تويسركان ، از نمونه‌هاي زيارتگاه‌هاي غير اسلامي است كه توسط مسلمانان نيز محترم شمرده شده و زيارت مي‌شوند.

ب)سفرهاي تفريحي

مقصد عمدة سفرهاي تفريحي به سواحل درياي خزر در شمال ايران به هنگام فصل تابستان و سواحل جنوب ، به هنگام فصل زمستان و بهار است . روزهاي تعطيل نوروزي در ايران كه با آغاز بهار ، يعني 21 مارس ، برابربا اول فروردين آغاز مي‌شود، اوج مسافرت در ايران است. اعتدال نسبي هوا در بخش‌هاي وسيعي از كشور موجب مي‌شود تا در اين روزها ، مردم براي استقبال از سال نوي ايراني به مسافرت بروند . علاوه بر آن ، فصل تابستان كه با تعطيل مدارس و دانشگاهها همراه است ، بيشترين جريان‌هاي مسافرتي را به خود اختصاص مي‌دهد. سواحل درياي خزر ، ييلاق‌هاي نواحي كوهستاني ، منابع آبدرماني ، عرصه‌هاي تاريخي و باستاني از جمله مقاصد اصلي مسافران در تعطيلات تابستاني است.

ج)سفرهاي تجاري

ايجاد مناطق آزاد كيش، قشم ، چابهار در جنوب كشور و مناطق ويژة تجاري در شهرهاي آستارا ، انزلي ، بيله سوار در شمال كشور، طي سالهاي اخير شكل جديدي از مسافرت تجاري را در كشور مرسوم كرده است . توسعة اين مراكز تجاري در سالهاي اخير با استقبال بسيار همراه بوده و ضمن تسهيل در مبادلات مرزي ، همه ساله بسياري از مسافران داخلي براي خريد راهي اين مناطق مي‌شوند.

د)مسافرت‌هاي آبدرماني و لجن درماني

امكانات بسيار مساعد طبيعي كه در مناطق مختلف كشور براي مقاصد آبدرماني و لجن درماني وجود دارد، موج تازه‌اي از مسافرت به اين مناطق را پديد آورده كه همه ساله هزاران نفر را از گوشه و كنار كشوربه سوي خود جذب مي‌كند.

آبهاي معدني سرعين با تأسيسات و امكانات رفاهي ، بهداشتي و اقامتي و پذيرايي فراوان مهمترين مركز آبدرماني كشور است. علاوه بر آن ، آبهاي معدني لاريجان ، محلات ، بستان آباد ، رامسر ، مشكين شهر ، دماوند و بسياري از چشمه‌هاي ديگر با حوزة كشش محلي و يا ناحيه‌اي خود همه ساله مشتاقان بسيار دارند. درياچة اروميه در شمال غرب كشور ، مهمترين مركز لجن درماني محسوب مي‌شود. گو اينكه تا اكنون ، براي بهره‌گيري از آن ، برنامه‌ريزي كاملي انجام نگرفته است، اما به طور سنتي مردم با اين قابليت آشنا بوده‌اند و همچنان با روش‌هاي سنتي از آن بهره ‌مي‌گيرند. درياچة اروميه و توان لجن درماني آن ‌مي‌تواند در مقياس جهاني مطرح شده و مورد بهره‌برداري قرار گيرد.

ه)سفرهاي ييلاقي

سنت مسافرتهاي ييلاقي در فصل تابستان كه براي استفاده از آب و هواي سالم و خنك و زيستن در طبيعت انجام مي‌گيرد، در ايران سابقه‌اي طولاني دارد. حتي در زمان هخامنشيان نيز تخت جمشيد پايتخت ييلاقي و شوش پايتخت زمستاني به شمار مي‌رفته است . رفتن به ييلاق در فصل تابستان ، در دورة قاجار در تهران عموميت داشته و مردم و دربار و كارگزاران حكومت در هر مقام و منصبي ، فصل تابستان را در ييلاق‌هاي شمال تهران مي‌گذرانده‌اند. اين سنت هنوز نيز در شهرهاي مختلف هست و مردم از بيم گرما و دوري از شلوغي شهرها ، بخشي از فصل تابستان را در ييلاق‌هاي اطراف خود مي‌گذرانند. ارتفاعات البرز با ييلاق‌هاي خوش آب و هوا و كوهستان‌هاي زاگرس با چشم انداز‌ها و مناظر زيبا ، نقاط ييلاقي بسيار مساعدي را در اختيار دارند و همه ساله هزاران مسافر را براي استراحت در خود جاي مي‌دهند.

اين سنت و حوزة كشش آن تا دو دهة پيش در ميان شيخ نشين‌هاي جنوب خليج فارس نيز نفوذ كرده بود و همه ساله گروه‌هاي بسياري از آنان ، براي استفاده از آب و هواي مطبوع به شهرهاي ييلاقي ايران مانند شيراز و يا بروجرد روي مي‌آورند. تفاوت چشمگير هواي نواحي ييلاقي با هواي نواحي گرمسيري، وجود چشمه سارهاي فراوان ، جنگل‌ها و مراتع و مناظر زيباي طبيعي از جذابيت‌هاي اصلي نواحي ييلاقي به شمار مي‌رود. مردم ايران در هر جايي كه باشند، با اشتياق كامل از هر فرصتي براي انجام سفرهاي ييلاقي استفاده مي‌كنند.

در سال‌هاي اخير موج فزاينده‌اي از اين مسافرت‌ها ، به درياچه‌هاي واقع در ارتفاعات البرز و زاگرس آغاز شده كه درياچه هاي گهر ، نئور ، لار ، ولشت ، تار ، زريوار ، آوان و بسياري ديگر ، از مقاصد عمدة اين مسافرت‌ها به شمار مي‌روند . بسياري از اين درياچه‌ها چرخة حياتي فعال دارند و با داشتن انواع ماهيان آب سرد ، فعاليت‌هاي صيد ورزشي را ممكن مي‌سازند.

و)سفرهاي فراغتي كوتاه مدت

بسياري از شهرهاي كشور در اطراف خود مناطق گردشگاهي و تفريحي ويژه دارند كه شهروندان در روزهاي تعطيل آخر هفته ، فراغت خود را در آنجاها مي‌گذرانند. اين سفرها كه از چند ساعت تا تمام تعطيلات آخر هفته ممكن است ادامه مي‌يابد، از جمله سفرهاي رايج در ايران است . شهرهاي بزرگ تهران ، اصفهان ، مشهد ، تبريز ، شيراز ، اهواز ، كرمان ، كرمانشاه ، همدان ، سنندج ، رشت ، اروميه ، بندرعباس ، بروجرد ، اراك ، يزد ، سمنان ، ساري ، گرگان ، دامغان ، زنجان ، اردبيل ، قزوين ، ايلام ، خرم آباد ، شهركرد ، كاشان ، بوشهر و... همگي گردشگاههاي نزديك خود را در شعاع اطراف دارند كه در روزهاي آخر هفته، بسياري از مردم براي پيك نيك يا تفريح به اين گردشگاه ها مي‌روند.

بخشي از سفرهاي ايرانيها ، در قالب تورهاي گروهي انجام مي‌گيرد. تسهيلات و امكاناتي كه تورهاي سازمان يافته فراهم مي‌كنند، موجب شده كه طي سالهاي اخير ، مسافرت با تور با استقبال گسترده‌اي روبه رو شود. توسعة خدمات تورگرداني و افزايش تعداد مؤسسات تورگردان ، مديون اقبال وسيعي است كه از فعاليت‌ آنان شده است.